DDR5 – Czym właściwie jest?

W tym roku o DDR5 pojawiło się pełno informacji i spekulacji. A to wszystko zasługa dobrego marketingu takich firm, jak Micron i Hynix. Chociaż JEDEC określiło standardy DDR5 już na początku 2019 roku. Czym więc jest i co nam daje, a w zasadzie co będzie nam dawała pamięć RAM DDR5?

Zacznijmy od podstawowych pojęć

Aby dobrze zrozumieć zalety pamięci RAM DDR5 musimy poznać kilka podstawowych pojęć.

Taktowanie zegara i opóźnienia pamięci RAM

W wielkim skrócie pojemność pamięci RAM, czyli ten parametr, który jest najchętniej sprawdzany przez kupujących – 8GB (niech będzie), 16GB (pogram w coś) , 32GB (wyrwę dziewczynę!) – odpowiada za to ile danych z dysku zostanie przeniesionych do pamięci RAM czyli do pamięci, która odpowiada za aktualnie wykonywane programy. Można powiedzieć, że pamięć RAM jest pośrednikiem między procesorem a dyskiem twardym. Duże znaczenie ma jednak szybkość, nie tylko rozmiar. Ta natomiast jest liczona w megahercach i jest to częstotliwość pracy lub czy jak kto woli taktowania zegara.

Drugim czynnikiem są opóźnienia określane przy pomocy współczynnika CAS Latency – CL. Jest to czas, jaki upływa między wysłaniem przez kontroler pamięci RAM żądania dostępu do określonej kolumny pamięci, a otrzymaniem danych z tej kolumny przez kontroler. Czym mniejszy współczynnik CL tym lepiej. Jak do tej pory w ewolucji pamięci RAM, od DDR1 do DDR4 i dalej CL wzrastał. Czy więc oznacza to, że kolejne technologie są coraz wolniejsze?

CL w pamięci RAM – im wyższa wartość tym wolniej – czy na pewno?

Pamięć DDR1 miało CL na poziomie 1, obecnie standardem dla pamięci konsumenckich jest CL na poziomie między
15 – 17 CL. Czy więc oznacza to, że DDR4 są ponad 15 razy wolniejsze od DDR1?

Nie, tak nie jest. CAS Latency nie podaje wartości bezwzględnych, np. CL nie oznacza jednej nanosekundy, a CL15 nie oznacza opóźnienia na poziomie 15 nanosekund (ns). Opóźnienia określane są w liczbie cykli zegara taktowania pamięci RAM. Wiem, że to nic nie tłumaczy, więc podam przykład.

CL15 oznacza, że kontroler pamięci RAM musi czekać 15 cykli zegara na otrzymanie bajta danych z otwartej strony pamięci. W przypadku taktowania na poziomie 3000 MHz mamy do czynienia ze 1,5 mld cykli na sekundę (czemu nie 3 mld o tym opowiemy w innym poście) . Gdy CL wynosi 15 cykli, to CL15 daje nam następujące równanie: 15/1500000000 sekundy, czyli dokładnie 10 ns. W przypadku pamięci DDR3 z 1600 MHz i CL10 wyjdzie nam 12,5 ns. Jak więc widać, do sprawdzania CL należy podejść ostrożnie, i ma to zasadniczo znaczenie przy pamięciach o identycznej częstotliwości taktowania zegara.

Ewolucja DDR

Pamięci DDR zmieniają się dość wolno. Od 2004 jest z nami DDR2, od 2007 DDR3, a najnowszy DDR4 zadebiutował w 2014 roku. Należy tutaj zwrócić uwagę, że rynek konsumencki bardzo szybko przestawia się na nowe technologie, przemysł jednak i rozwiązania biznesowe ewoluują jednak znacznie wolniej. Do tej pory istnieją firmy i hale produkcyjne gdzie króluje DDR2.
Wraz z nowymi odsłonami pamięci typu DDR rośnie jej pojemność, częstotliwość i poznane również opóźnienia. Należy jednak wspomnieć również o napięciu, które jest potrzebne do zasilania. I tak np. dla DDR3 potrzebnym napięciem jest 1,5V, a dla DDR4 wystarczy już 1,2V. Przy rozwiązaniach domowych są to niskie wartości. Przy rozwiązaniach serwerowych możemy tu już mówić o konkretnych wartościach budżetowych przeznaczanych na utrzymanie całej infrastruktury.

Czas na DDR5, Micron jak zawsze na prowadzeniu

Ich technologia nie jest nam jeszcze do końca znana a pod strzechy może trafić za mniej więcej rok. Jednak jeden
z głównych producentów dysków SSD i właśnie pamięci RAM nie czeka na konkurencje. Już w styczniu tego roku dowiedzieliśmy się o wysyłaniu przez Microna testowych pamięci do zaufanych partnerów. Na ostateczny wynik tych testów i pierwsze pamięci RAM DDR5 pewnie przyjdzie nam poczekać, może jednak będą wcześniej niż premiera Cyberpunka 2077.
W międzyczasie jednak przyjrzyjmy się zapowiadanym przez Microna i określonym przez JEDEC parametrom , porównując je z DDR4.

O czasie opóźnienia niestety nie wiemy nic.

Podsumowanie

DDR5 jest tematem wciąż teoretycznym. Patrząc jak długo trwały epoki kolejnych pamięci DDR można przypuszczać, że DDR5 przyjdzie powoli i będziemy mieli jeszcze okazję mu się przyjrzeć. Istnieje popularna opinia, w sferze rozwiązań konsumenckich, że obecnie nie opłaca się inwestować w zmianę komputera czy rozbudowę pamięci RAM, gdyż lada moment zmieni się technologia. Z naszego punktu widzenia. Na te zmiany jeszcze trochę poczekamy. Więc jeśli ktoś operuje jeszcze na DDR3 warto wymienić je na DDR4. W przypadku rozwiązań biznesowych i serwerowych poczekamy na zmiany jeszcze dłużej.

Dla głodnych wiedzy na temat DDR5 polecamy śledzić informacje prasowe i blog od głównego dystrybutora tej technologii – Microna.

Zainteresował Cię ten temat? Chcesz porozmawiać z nami? Zapraszamy do kontaktu!